ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Από τη στιγμή που ο ασθενής είναι υποψήφιος για καρδιοθωρακοχειρουργική επέμβαση ακολουθεί λήψη ιστορικού, φυσική εξέταση και μία σειρά εξετάσεων (εργαστηριακών και απεικονιστικών). Πρωτίστως επιβάλλεται η εκτίμηση των όποιων επιβαρυντικών παραγόντων. Κατά αυτόν τον τρόπο στους καρδιοχειρουργικούς ασθενείς εκτιμώνται τα εξής: αιμορραγική διάθεση, κάπνισμα, βρογχικό άσθμα, κατάχρηση αλκοόλ, σακχαρώδης διαβήτης, νευρολογική συνδρομή, περιφερική αγγειοπάθεια και προβλήματα στο φλεβικό δίκτυο των κάτω άκρων, δυσουρικά ενοχλήματα, αλλεργίες (φαρμακευτικές και μη), φλεγμονές, γαστρεντερικά ενοχλήματα και προεγχειρητική φαρμακευτική αγωγή.
Στους ασθενείς που θα υποβληθούν σε θωρακοχειρουργική επέμβαση λαμβάνονται υπ’όψιν τα ακόλουθα: αιμορραγική διάθεση, κάπνισμα και βρογχικό άσθμα, καρδιολογικό ιστορικό, σακχαρώδης διαβήτης, νευρολογική συνδρομή, δυσουρικά ενοχλήματα, αλλεργίες (φαρμακευτικές και μη), φλεγμονές, προεγχειρητική φαρμακευτική αγωγή. Ακολουθεί η κλινική εξέταση που κατά περίπτωση στους καρδιοχειρουργικούς ασθενείς αφορά κατάσταση οδόντων, εξέταση περιφερικών σφύξεων και έλεγχος για φυσήματα καρωτίδων, εξέταση κάτω άκρων για ανεύρεση κιρσών, μέτρηση αρτηριακής πίεσης και στα δύο άκρα, έλεγχος βατότητας ωλένειας αρτηρίας (Allen’s test), ακρόαση καρδιάς πνευμόνων, ανεύρεση τυχόν φλεγμονών δέρματος και υπολογισμός δείκτη μάζας σώματος (BMI).
Αντιστοίχως στους θωρακοχειρουργικούς η κλινική εξέταση αφορά ακρόαση καρδιάς πνευμόνων, μέτρηση αρτηριακής πίεσης, ανεύρεση φλεγμονών δέρματος θωρακικού τοιχώματος και τυχόν ανωμαλίες κατασκευής, Οι εργαστηριακές εξετάσεις και στις δύο ομάδες είναι οι ακόλουθες: γενική αίματος, βιοχημικός έλεγχος με ουρία, κρεατινίνη, κάλιο, νάτριο, αμυλάση, τρανσαμινάσες, λιπιδαιμικό προφίλ, πηκτικός μηχανισμός και γενική εξέταση ούρων. Λαμβάνεται επίσης αρτηριακό δείγμα για προσδιορισμό αερίων αίματος. Σε περιπτώσεις που το ιστορικό του ασθενούς αναφέρει αιμορραγική διάθεση κυρίως στους καρδιοχειρουργικούς ασθενείς, ελέγχεται αναλυτικότερα ο πηκτικός μηχανισμός με προσδιορισμό ACT, αντιφωσφωλιπιδικών αντισωμάτων και αντισωμάτων ερυθηματώδους λύκου. Ο απεικονιστικός έλεγχος διαφέρει σημαντικά κατά περίπτωση. Ακτινογραφία θώρακος και ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι κοινό και στις δύο ομάδες ασθενών.
Στους καρδιοχειρουργικούς ασθενείς η προεγχειρητική απεικονιστική εκτίμηση περιλαμβάνει αγγειακή στεφανιογραφία, διαθωρακικό και/ή διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογράφημα, Doppler καρωτίδων και κατά περίπτωση αξονική τομογραφία θωρακικής αορτής στα ανευρύσματα και μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς για την εκτίμηση της λειτουργικότητας και της βιωσιμότητας του μυοκαρδίου. Στους θωρακοχειρουργικούς ασθενείς η αξονική τομογραφία θώρακος είναι απαραίτητη, όπως επίσης και η σπιρομέτρηση πνευμόνων. Σε ορισμένες περιπτώσεις διαφοροδιαγνωστικού προβλήματος επιβάλλεται η διενέργεια PET scan θώρακος ή/και ολοσωματική για το έλεγχο καρκινικών μεταστάσεων ή πρωτοπαθούς εστίας. Επιπροσθέτως, εκτιμάται μία σειρά από παράγοντες και στις δύο κατηγορίες ασθενών όπως η ηλικία, το φύλο, ο δείκτης μάζας σώματος, η φυλή, ατομικό αναμνηστικό με άλλες συνοδές παθήσεις και προηγηθείσες επεμβάσεις, προηγηθείσα ανοσοκαταστολή και ακτινοθεραπεία κυρίως στους θωρακοχειρουργικούς ασθενείς. Όσον αφορά τους καρδιοχειρουργικούς ασθενείς εκτιμάται η σοβαρότητα της καρδιακής πάθησης και το ρίσκο της επέμβασης με υπολογισμό του δείκτη Euroscore II.
Τέλος, μεγάλη σημασία δίνεται στην διακοπή αντιαιμοπεταλιακών παραγόντων στους καρδιοχειρουργικούς ασθενείς με το σχήμα που ακολουθείται να είναι η διακοπή τους 5 ημέρες πριν το χειρουργείο στα ψυχρά περιστατικά, ενώ σε ασθενείς με νόσο στελέχους ή συμπτωματικούς, η αντιαιμοπεταλιακή αγωγή μπορεί να συνεχιστεί μέχρι και τη μέρα της εγχείρησης.